Mối tương quan giữa thuốc và… dị ứng (Phần 2)

Một số loại thuốc được sử dụng điều trị các triệu chứng do dị ứng gây ra như nổi mề đay, sưng phù, ngứa, co thắt phế quản… Các thuốc này có thể được trình bày ở dạng thuốc viên, thuốc nước, thuốc xịt, thuốc dùng ngoài… và gồm các thuốc sau:

Thuốc kháng histamin H1:

Các thuốc kháng histamin H1 là thuốc chủ yếu trong điều trị dị ứng. Các thuốc này có tác dụng ngăn chặn sự hoạt động của histamin gây ra các triệu chứng dị ứng.

Thuốc kháng histamin H1 được chia làm 2 nhóm:

- Nhóm thế hệ cũ (clorpheniramin, dexclorpheniramin…) tác động lên hệ thần kinh trung ương nên gây buồn ngủ (cần tránh sử dụng khi lái xe, vận hành máy móc..).

- Nhóm thế hệ mới (loratadin, cetirizin…) không tác động lên hệ thần kinh trung ương nên không gây buồn ngủ.

Cần thận trọng khi sử dụng nhóm thuốc kháng histamine H1 với người bị tăng nhãn áp hay viêm tiền liệt tuyến.

Thuốc corticosteroid:

Các thuốc corticosteroid (dexamethason, betamethason…) có tác dụng kháng viêm, kháng dị ứng nên được sử dụng trong điều trị dị ứng.

Cần lưu ý: không sử dụng nhóm thuốc corticosteroid với người có tiền sử viêm loét dạ dày, cao huyết áp, đái tháo đường…

Thuốc đối kháng thụ thể leucotrien:

Các thuốc đối kháng thụ thể leucotrien (monteleukat, pranlukat…) có tác dụng ngăn chặn sự hoạt động của leucotrien, là một hoạt chất trung gian được phóng thích ra trong quá trình dị ứng gây viêm phế quản. Các thuốc này thường được sử dụng trong điều trị hen phế quản do dị ứng.

Thuốc ổn định tế bào mast (dưỡng bào):

Các thuốc ổn định tế bào mast (cromolyn, nedocromil…) ngăn cản sự phóng thích các chất trung gian hóa học như histamin, serotonin… từ tế bào mast, nên có tác dụng chống dị ứng. Các thuốc này thường dùng trong điều trị hen phế quản và viêm mũi dị ứng.

Cần lưu ý: không dùng các thuốc này cho phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu.

Thuốc chống sung huyết (Decongestan):

Các thuốc chống sung huyết (phenylephdrin, pseudoephedrin…) có tác dụng co mạch nên làm giảm nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi…

Cần lưu ý: không sử dụng thuốc chống sung huyết với người mắc bệnh cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, viêm tiền liệt tuyến…

Adrenalin (Epinephrin):

Adrenalin là hoạt chất thuộc nhóm catecholamin (gồm có dopamin, noradrenalin, adrenalin) có tác dụng kích thích giao cảm. Adrenalin được sử dụng trong trường hợp cấp cứu sốc phản vệ và được trình bày ở dạng thuốc tiêm với hàm lượng 0,1 mg/ml hay 1mg/ml.

Sốc phản vệ là tình trạng nguy hiểm nhất của phản ứng dị ứng thuốc, với biểu hiện người bệnh bồn chồn, hồi hộp, da xanh, lạnh, huyết áp hạ, suy tim, suy hô hấp… có thể dẫn đến tử vong! Khi phát hiện người bệnh có dấu hiệu sốc phản vệ, cần lập tức ngưng sử dụng các tác nhân dị ứng nguyên (thuốc tiêm, thuốc uống…) và chuyển ngay đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời!

DS. MAI XUÂN DŨNG

Theo Sức khỏe đời sống

Mối tương quan giữa thuốc và… dị ứng (Phần 2)